Το μέλι μου ζαχάρωσε. Ο μελισσοκόμος με εξαπάτησε !!!
Λάθος! Τόσο το αγνό μέλι όσο και το νοθευμένο, μπορούν είτε να κρυσταλλώσουν είτε να μην κρυσταλλώσουν. Το μέλι (νοθευμένο ή αγνό) είναι ένα ασταθές υπερκορεσμένο διάλυμα, που προσπαθεί να επανέλθει την σταθερή του κατάσταση. Άρα, μόλις βρει την ευκαιρία θα αποβάλει τα επιπλέον σάκχαρα στερεοποιώντας τα.
Η κρυστάλλωση είναι μια από τις φυσικές ιδιότητες του μελιού, και δεν αποτελεί ούτε ένδειξη νοθείας ούτε ένδειξη καλής ή κακής ποιότητας.
Όσο μεγαλύτερη είναι η περιεκτικότητα του μελιού σε γλυκόζη, τόσο πιο επιρρεπή είναι στην κρυστάλλωση. Γενικά τα ανθόμελα έχουν μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε γλυκόζη από ότι τα μέλια μελιτωμάτων. Όσον αφορά στην κρυστάλλωση λοιπόν, έχουμε τρεις κατηγορίες μελιού.
1 Τα μέλια που κρυσταλλώνουν γρήγορα, από δύο εβδομάδες ως και ένα έτος, όπως το μέλι της Ερείκης, της Πορτοκαλιάς και ορισμένων ανθόμελων.
2 Τα μέλια που κρυσταλλώνουν αργά, όπως πάρα πολλά ανθόμελα ή τα όχι αμιγή μέλια μελιτωμάτων, όπως πχ το ερεικοπευκόμελο.
3 Τα μέλια που κρυσταλλώνουν πάρα πολύ αργά ή και καθόλου. Αυτά είναι μέλια μελιτωμάτων όπως του Πεύκου, του Ελάτου και της Δρυός (Βελανιδιάς).
Μπορούμε να επαναφέρουμε το κρυσταλλωμένο μέλι στην προηγουμένη υπερκορεσμένη, μη κρυσταλλωμένη κατάσταση, με την μέθοδο του "Bain Marie". Προσοχή όμως γιατί η μέθοδος αυτή έχει να κάνει με θέρμανση, και αν δεν γίνει σωστά και το μέλι υπερθερμανθεί, τότε θα κακοποιηθεί. Θα χάσει δηλαδή μέρος των συστατικών του.
 |
| Bain Marie 1. Πάντα μέχρι 40 βαθμούς 2. Πάντα με συνεχές ανακάτεμα. |
Το Bain Marie πρέπει να γίνει ως εξής: (βλέπε διπλανό σχήμα).
Παίρνουμε μια κατσαρόλα και βάζουμε μέσα νερό. Στον πάτο βάζουμε δύο μικρά αντικείμενα (πχ κομμάτια μάρμαρο ή τούβλο) και επάνω σε αυτά τοποθετούμε το βάζο με το μέλι. Προσοχή, το βάζο να μην ακουμπά στον πάτο της κατσαρόλας αλλά να περικλείεται από νερό. Για αυτό άλλωστε βάλαμε και τα τακάκια.
Μόλις η θερμοκρασία νερού φθάσει τους 40 βαθμούς κελσίου, τότε ξεκινάμε το διαρκές ανακάτεμα του μελιού. Το μέλι δεν είναι καλός αγωγός της θερμότητας και γι’ αυτό αν δεν το ανακατεύουμε, το μέλι που εφάπτεται στα τοιχώματα του βάζου θα "καεί" και θα κακοποιηθεί, ενώ το υπόλοιπο θα μένει δροσερό και κρυσταλλωμένο. Προσέχουμε η θερμοκρασία του μελιού και του νερού να μην περάσουν τους 40 βαθμούς !
Μόλις το μέλι ρευστοποιηθεί ξεκινάμε αμέσως την αντίστροφη διαδικασία: Δηλαδή το βάζουμε σε δοχείο με δροσερό νερό και πάλι συνεχίζουμε το ανακάτεμα. Δεν το αφήνουμε ποτέ να κρυώσει μόνο του.
Το Bain Marie αν γίνει με τον παραπάνω τρόπο,
δεν καταστρέφει το μέλι.
 |
| Κρυσταλλωμένο μέλι με την μέθοδο "Ντάις" |
Στην Ελλάδα το κρυσταλλωμένο μέλι δεν χαίρει εκτίμησης από τον καταναλωτή, ενώ σε πολλά κράτη ο καταναλωτής προτιμά το μέλι κρυσταλλωμένο και το αλείφει επάνω στο ψωμί όπως το βούτυρο. Μάλιστα, οι παραγωγοί και έμποροι εφαρμόζουν στο μέλι επεξεργασία λεπτοκρυστάλλωσης πριν το διοχετεύσουν στο εμπόριο.
Στα ράφια των Ελληνικών καταστημάτων δεν θα βρείτε εύκολα κρυσταλλωμένο μέλι για τους παρακάτω λόγους:
1. Το μέλι δεν μένει πολύ καιρό απούλητο και δεν προλαβαίνει να κρυσταλλώσει.
2. Αν προλάβει να κρυσταλλώσει, επειδή όπως ανέφερα και πιό πάνω, το κρυσταλλωμένο μέλι δεν χαίρει εκτίμησης από τον Έλληνα καταναλωτή, ο έμπορος ή παραγωγός το παίρνει πίσω, το ρευστοποιεί και το ξαναβάζει στα ράφια.
3. Είναι αμιγές μέλια μελιτωμάτων (ελάτου, πεύκου, δρυός κλπ), και αυτά τα μέλια δεν κρυσταλλώνουν.
